Sheffield’ın ünlü Hillsborough Stadyumu uzun yıllardır “Kuzeyin Wembley’i” olarak bilinir. İhtişamlı stadyum acı ve tatlı anılarıyla hâlâ o kendisine has havasıyla anılsa da lakabını daha kuzeye, Manchester’a kaybetmek üzere

Manchester United, mart ayının ikinci haftasında, merakla beklenen İngiltere’nin en büyük stadyumu­nu inşa etme planlarını, takımın sahadaki kötü gidişa­tının taraftarı öfkelendirdiği, kulübün ekonomik dar boğazının, alışılmadık tasarruf tedbirleriyle ayyuka çıktığı bir dönemde duyurmuştu.

Manchester United, Deloitte Para Ligi raporunda Real Madrid’in ezeli rakibi olmasına rağmen son yıl­larda onun çok gerisinde kaldı. Genellikle ilk iki sıra­da olan kulüpler arasında son rapora göre büyük fark var. Bu, pandemi sonrasında yeni stadyumun da etki­siyle Real Madrid’in ticari gelirlerini hızlı artırmasıyla açıklanıyor. United, eski stadının maç günü gelirleri­ne ve ticari kazancına olumsuz etkisinden kurtulmak­ta bir hayli geç kalmıştı.

Yeni Old Trafford’un eskisinin yıkılıp modernize edilmesiyle mi, yoksa yanındaki araziye başka bir yapı­nın yapılmasıyla mı vücut bulacağı henüz bilinmiyor. Genel eğilim yenisi yapılana kadar eskisini kullanma yönünde. Yaklaşık 2 milyar sterlin yatırım bütçeli, 100 bin kişilik “ikonik” yeni bir stadyumu müjdeleyen ku­lüp için tarihin en zor zamanları başlıyor: Hangi pa­rayla, nereye yapılacak? Hükümet destek verecek mi?

Manchester United’ın duyurusu, mevcut stad­yumun geliştirilmesi mi, yoksa yeni bir stadyum inşa edilmesi mi gerektiği konusunda yapılan kapsamlı istişare sürecinin ardından geldi; kesin karar yaz ay­larını bulacak.

Kulübün ortaklarından Sir Jim Ratcliffe’in, beş yıl içinde tamamlanmasını umduğu “dünyanın en büyük futbol stadyumunu” inşa etmek için yola çıktıkları­nı ve 237 milyon sterlinlik kısmı kendisinin finanse edeceğini bildirmesi şehirde heyecan yaratsa da, bir o kadar da soru işaretleri barındırıyor.

100 bin kişilik “ikonik” yeni bir stadyumu müjdeleyen kulüp için tarihin en zor zamanları: Hangi parayla, nereye yapılacak? Hükümet destek verecek mi?

Projenin ilk görselleri heyecan yarattı

Manchester United, muhtemelen yeni stadyum hazır olana kadar maçlarını emektar Old Trafford’da oynayacak. 100 bin kapasiteli yeni stadyumun inşaatı tamamlandıktan son­ra 1910 yılından bu yana kendisine ev sahipli­ği yapan stadı yıkacak. Daha önce kulüp kay­nakları, stadyumun küçültülerek United’ın kadın ve genç takımlarına ev sahipliği yap­masının maliyet açısından uygun olmayacağı konusunda çalışmaları olduğunu bildirmişti. Yeni plandaki değişikliklerin yaz aylarında resmi olarak duyurulması bekleniyor.

Projenin tasarımını yapan Foster + Part­ners adlı firmanın mimarları, yeni stadyumun “Trafalgar Meydanı’nın iki katı büyüklüğün­de” halka açık yeni bir alana sahip olacağını söylüyor. Tasarımda, mimarların “üç çatallı zıpkın” olarak tanımladığı, 200 metre yüksek­liğinde, 40 kilometre öteden görülebilecek üç direk yer alacak.

Mart 2025 itibarıyla 1 milyar sterlin bor­cu olan Manchester United, stadyumu nasıl finanse edeceğini de henüz net olarak açıkla­madı. Ratcliffe’in Manchester City’den trans­fer ederek kulübe CEO olarak atadığı Omar Berrada’ya göre, yeni stadyum çok cazip bir yatırım fırsatı. Berrada stadyumu finanse et­menin bir yolunu bulacaklarından emin ol­duğunu belirterek taraftarın tepkisini şimdilik dindirmişe benziyor. Bu, Londra’daki 2012 Yaz Olimpiyatları’na ev sahipliği yapan Strat­ford bölgesinin dönüşümünden bu yana Bir­leşik Krallık’taki en büyük proje olma özelliği taşıyor. Bir bakıma, sadece stadyumun değil, Old Trafford bölgesinin daha geniş bir şekilde yenilenmesi anlamına geliyor. İngiltere Ma­liye Bakanı Rachel Reeves ocak ayında konu gündeme geldiğinde bölgede ekonomik büyü­meyi teşvik amaçlı destek vereceklerini, bu­nun yerel yönetim birimiyle koordineli olması gerektiğini belirtmiş; ancak daha fazla ayrıntı vermemişti. Hükümetin yaz aylarında resmi detayları ortaya çıkacak projedeki sportif yatı­rımlara bir katkı sağlaması beklenmiyor. Yatı­rımın Manchester United’ı ilgilendiren kısmı için yine de bir bütçe yaratılması konusu hâlâ hararetle tartışılıyor.

Yeni Old Trafford bölgeyi kalkındıracak

Manchester United, tüm projenin 92 bin adet yeni iş yaratma potansiyeline sahip ol­duğunu, 17 bin evin inşasını içereceğini ve bölgeye her yıl fazladan 1 milyon 800 bin zi­yaretçi getireceğini tahmin ediyor. Bu sayede bölgenin gelişip modern ihtiyaçlarının sağlan­ması ve ekonomik olarak canlanması bekle­niyor. Projenin Birleşik Krallık ekonomisine yılda ek 7 milyar 300 milyon sterlin kazandıracak ol­ması, yapılacak işin görkemini anlatmaya yetiyor.

Yeni stadyum, Londra’da­ki 2012 Yaz Olimpi­yatları’na ev sahip­liği yapan Stratford bölgesinin dönüşü­münden bu yana Birleşik Krallık’taki en büyük proje olma özelliği taşıyor

Jim Ratcliffe’in, “Bugün dünyanın en büyük stad­yumunun inşasına yönelik attığımız ilk adımı, inanıl­maz derecede heyecan verici yolculuğun başlangıcını kutluyoruz. Mevcut stadyumumuz 115 yıldır bize mükemmel hizmet verdi ama dünya spor arenalarının gerisinde kaldı. Dünyanın en ikonik futbol stadyumu­na sahip olabileceğimizi düşünüyorum,” açıklaması geciktiklerinin itirafı niteliğinde.

Stadyumdaki inşaat çalışmalarının ne zaman baş­layacağına dair bir tarih belirtilmedi. United yöneti­mi, bölge ekonomisinin canlanması için hükümetin yenileme programına hızlıca başlayacağını düşünü­yor.

Stadyum, ilk bildirimlere göre, Manchester Gemi Kanalı boyunca 160 bileşen halinde taşınacak prefab­rikasyon kullanılarak inşa edilecek.

İngiltere’nin 74 bin 140 kişilik kapasitesiyle en bü­yük kulüp sahası olan Old Trafford’a yönelik eleştiriler son yıllarda artmıştı. Bu eleştiriler arasında Sir Bobby Charlton Tribünü’nün çatısından gelen sızıntılar da yer alıyordu. Stadyumda 1990’lar boyunca sürekli ka­pasite artırımı ve yenilemeler yapılırken 2006 yılından bu yana önemli bir gelişme yaşanmadı. United, Kali­forniya’daki SoFi Stadyumu ve Real Madrid’in Santi­ago Bernabéu Stadyumu’nun yeniden inşası da dahil olmak üzere büyük ölçekli stadyum geliştirmelerinde yer alan üst düzey kişilerle arka plan çalışmaları kap­samında önemli görüşmeler yaptı.

Ayrıca yerel halkla görüşülerek, onlara yeni bir stadyum mu, yoksa mevcut stadyumda muhtemelen bedeli 1,5 milyar sterlin olacak kapsamlı iyileştirmeler mi yapılmasını istedikleri soruldu. Tartışmalar yaz ay­larına kadar devam edecek. Foster + Partners’ın 2007 yılında açılan yeni Wembley Stadyumu ve Katar’da 2022 FIFA Dünya Kupası finaline ev sahipliği yapan Lusail Stadyumu’nun tasarımını üstlenmiş olmaları onlara olan güveni artırıyor.

Taraftarlar kaygılı

Manchester United Taraftarları Vakfı (MUST), haberin heyecan verici olduğunu be­lirtiyor. Bununla birlikte planlanan stadyumla ilgili taraftarların kafalarında çok sayıda soru var. Öncelikle kulübün stadın finansmanını na­sıl karşılayacağını bilmek istiyorlar.

United’lıların, yeni stadyumun bilet fiyatlarını artıracağına, bunun ortalama altı gelir grubundaki sadık taraftarın maçlara gitmesine etki edeceğine dair kaygıları var.

Ayrıca, yeni stadyum, taraftar açısından büyük önem taşıyan “kulüp atmosferine” zarar verir mi? Yönetim, planlarda önerildiği gibi at­mosferi bozmadan, bilet fiyatlarını artırmadan muhteşem bir stadyum inşa edebilirse, hiç şüp­hesiz bu, taraftar için heyecan verici olacaktır.